Wat is borstkanker?

Algemeen

Kanker die zich ontwikkelt in borstweefsel, meestal in de melkkanalen en de melkklieren.

Borstkanker is de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Het is niet duidelijk waarom borstkanker optreedt. Enkele risicofactoren zijn geïdentificeerd zoals leeftijd, genen, familiale voorgeschiedenis van borstkanker, blootstelling aan oestrogeen en progesteron tijdens het leven, geografische en sociale factoren: vrouwen in westerse landen en vrouwen met een hoger opleidingsniveau hebben een verhoogd risico op borstkanker. Verder ook alcoholgebruik, roken en obesitas. Een risicofactor verhoogt de kans op kanker, maar is niet voldoende of vereist om kanker te veroorzaken. Het is geen oorzaak op zich.

Er zijn verschillende types borstkanker, afhankelijk van de aanwezigheid van hormonale receptoren, de aanwezigheid van Her2-receptoren en de specifieke kenmerken van elke tumor.

Hormonale receptoren

Cellen hebben “ontvangers” voor signalen van buiten de cel. Deze signalen kunnen onder andere hormonen zijn. Borstkankercellen die veel hormoonreceptoren hebben (“hormoongevoelig” zijn) worden door deze hormonen aangezet tot groei.

Een tumor wordt ‘ER-positief’ genoemd als het receptoren heeft voor het hormoon oestrogeen. Het wordt ‘PR-positief’ genoemd als het receptoren heeft voor het hormoon progesteron. Borstcellen die deze receptoren niet hebben, worden ‘ER of PR negatief’ genoemd.

Voor de behandeling is het een voordeel als borstkankercellen hormoonreceptoren bezitten. Deze borstkankercellen reageren goed op behandeling met geneesmiddelen die de groeistimulerende werking van de hormonen blokkeren, of met geneesmiddelen die de hoeveelheid hormonen in uw lichaam verlagen, de hormonale therapie.

Her2-receptoren

Behalve hormonale receptoren kunnen borstkankercellen ook andere receptoren hebben die de groei van de kankercel stimuleren.  Her2-receptoren zijn eiwitten (of antigenen) die zich op de celwand bevinden. Deze receptoren kunnen geblokkeerd worden door Her2-antilichamen. Hierbij gaat het om een gelijkaardige reactie als bij het natuurlijk afweersysteem, namelijk een antigeen-antilichaam reactie. Zo wordt de groeistimulerende werking van deze receptoren geblokkeerd.

Symptomen

Een knobbeltje of ongewone zwelling in de borst of onder de oksel.

• ongewone pijn aan de borst(en)
• veranderingen aan de tepel, zoals schilfering, intrekking of vochtverlies uit de tepel
• veranderingen aan de vorm van je borst, zoals intrekking van de huid of tepel
• kleurverandering van de huid

Is het borstkanker?

Het is niet nodig om zich direct zorgen te maken. Deze symptomen wijzen niet automatisch op borstkanker. Enkel een arts kan aan de hand van de juiste onderzoeken vaststellen of het over een onschuldige aandoening, zoals een vetknobbeltje of cyste, of over borstkanker gaat.

Zelfonderzoek

De meeste borstgezwellen (mogelijks tot 90 %) worden voor het eerst zelf gevoeld door de vrouw. Als je regelmatig een zelfonderzoek uitvoert, verhoog je de kans dat je vroegtijdig een gezwel ontdekt, hetgeen zeer belangrijk is. Door zelfonderzoek merk je sneller ongewone veranderingen op.

Instructies

Het beste tijdstip voor het zelfonderzoek is ongeveer één week na het einde van de menstruatie, omdat de borsten dan het minst gevoelig en het minst gezwollen zijn. Als de menstruatie niet regelmatig is of na de menopauze, doe je het borstonderzoek het beste elke maand op dezelfde dag.

• Ga liggen. Plaats een kussen onder je rechterschouder en plaats je rechterarm onder het hoofd.
• Gebruik de vingerkussentjes van de drie middenvingers van je linkerhand om je rechterborst te onderzoeken op knobbels.
• Duw hard genoeg om je borst goed te voelen.
• Werk in een cirkelbeweging en vergeet niet om de volledige borst te bevoelen.
• Herhaal dit onderzoek op je linkerborst met de vingers van de rechterhand (plaats het kussen hiervoor onder je linkerschouder).
• Herhaal het onderzoek van beide borsten rechtopstaand met telkens één arm achter je hoofd. Rechtopstaand onderzoek maakt het gemakkelijker om de buitenkant van je borsten (tegen de oksel) te onderzoeken.
• Het is een goed idee om dit gedeelte van het zelfonderzoek in de douche uit te voeren, omdat je sommige veranderingen in de borst gemakkelijker voelt als de borst nat en ingezeept is.
• Tot slot bekijk je in de spiegel de borsten. Let op kuiltjes in de huid, veranderingen in de tepel, roodheid of zwelling.
• Bekijk je borsten zowel met de armen opgeheven als met de armen in je zij. Als je tijdens het zelfonderzoek veranderingen opmerkt in je borsten, raadpleeg je het best zo snel mogelijk een arts.